پالم پیت یا الیاف نخل خرما بستری مناسب برای کشت های هیدروپونیک

ایران در طی سال های 1391 تا 1395 از رتبه ی اوّل تولید خرما در جهان به رتبه ی سومی تنزُّل پیدا کرده است؛

سالانه حدود ۷ میلیون تن خرما در جهان تولید می شود که کشور ما با تولید بیش از یک میلیون و چهل هزار تن خرما جایگاه ویژه ای در این بین دارد.

ایران ۱۵ درصد تولید و ۲۱ درصد سطح زیر کشت خرمای دنیا را به خود اختصاص داده است.

طبق آخرین اطلاعات مرکز آمار ایران و آمارنامه محصولات کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی که مربوط به سال ۱۳۹۳ است،

طی ۲۵ سال گذشته میزان تولید خرما در کشور بیش از ۵ برابر افزایش یافته است و از ۱۷۳,۹۴۰ تن در سال ۱۳۶۷ به ۱,۰۴۲,۲۷۷ تن در سال ۱۳۹۳ رسیده است.

این آمارها نشان از افزایش درخت نخل و به تبع آن ضایعات حاصل از چوب نخل خرما در خطه­ ی پهناور سرزمین ایران می­ باشد.

در طی آزمایشی که بر روی ترکیبات چوب نخل خرما صورت گرفته مشاهده گردید

که بیشترین جذب یونی مربوط به یون منیزیم (1.67 پی پی ام) و کمترین آن مربوط به یون مس (0.483 پی پی ام) می باشد

در چوب نخل 14 ترکیب شناسایی شده وجود دارد که:

دارای بیشترین مقادیر و مهمترین ترکیبات هستند. این ترکیبات می­ توانند در دوام و مصرف چوب (تنه) نخل خرما نقش بسیار زیادی داشته باشند.

چند سالی است که بر روی آرد ضایعات خرما در صنعت کشاورزی جهت بستر کشت گیاهان هیدروپونیک توجه خاصی شده است.

فرآورده ­ی به دست آمده از آرد ضایعات نخل خرما را پالم پیت (Palm peat) می­ گویند

که معادل کوکوپیت (Coco peat) که از پوسته ی میوه ­ی نخل نارگیل (Coconut palm) به دست می­ آید، است؛

اما این نامگذاری دارای اشکال است، چرا که ضایعات نخل خرما در اصل يک نوع پيت نیست و اشتباه ­تر آن که گاهی آن را کوکو پالم هم می­ نامند؛

از این آرد حاصله در ساخت بستر کشت­ های هیدروپونیک و در اختلاط با پرلایت به جای ترکیب کوکوپیت به علاوه ی پرلایت، استفاده می کنند.

از آن جایی که ضایعات سلولزی درختان نخل خرما در مقایسه با پیت ماس، کوکوپیت، پشم سنگ و غیره از ارزش قیمتی کمتری برخوردار است

و از سوی دیگر بالا بودن هزینه ی نهاده ­های گلخانه ای که کشاورزان را به سمت استفاده از بسترهای ارزانتر سوق می دهد،

این محصول روانه ی بازار گلخانه ها گردیده است.

مقدمه ای بر پالم پیت (Palm peat)

محدوده مناطق خرماخیز کشور از قصرشیرین در غرب تا سراوان در جنوب شرق کشیده شده اند.

در حال حاضر با توجه به این حجم و وسعتی که این ضایعات به خود اختصاص داده اند

مدیریت صحیح و بهینه ای در بهره برداری از این بقایا و ضایعات وجود ندارد.

در بسیاری از نخلستانها این بقایا سوزانده می شوند.

در برخی از مناطق نیز از برگ نخل خرما جهت ساخت سایبان، آلاچیق، بادشکن و پوشش نهال های تازه کشت شده درختان میوه از جمله خود نهال نخل خرما استفاده می شود.

الیاف سلولزی درخت نخل خرما (Phoenix dactilifera) از جمله موادي هستند که شباهت زیادی به الياف کوکوپيت دارند.

در ایران و به خصوص در استان کرمان، بالغ بر صدها هزار هکتار از اراضی زیر کشت محصول خرما بوده که می توان با اندکی تغییرات از آنها به عنوان جايگزيني برای کوکوپيت استفاده نمود.

در ایران میلیون ها درخت نخل وجود دارد که هر ساله به میزان بسیار زیادی از ضایعات تولید می کند،

که اين مواد یا سوزانده می شود و یا به میزان اندک در صنایع کاغذ سازی استفاده می گردد؛

از آنجايي که منابع پیت ماس در ایران محدود و نامناسب است و پيت خارجی با هزینه بسیار زیاد وارد کشور مي گردد،

بررسی امکان استفاده از ضایعات سلولزی درختان نخل به عنوان بستر کشت و همچنین جایگزینی برای پیت ماس ضروری به نظر مي رسد.

مزایای استفاده از ضایعات نخل خرما

استفاده از ضایعات نخل دارای مزایایی می‌باشد که به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره نمود

در مقایسه ی پالم پیت با کوکوپیت، به آیتم های زیر می توان اشاره کرد:

1. مواد غذایی موجود در پالم پیت به مراتب بیشتر از کوکوپیت است
2. الیاف سلولزی خرما ضخیم تر و طبیعتاً دارای ظرفیت جذب آب کمتری نسبت به الیاف اطراف میوه ی نارگیل است
3. بالا بودن خاصیت ضد قارچی کوکوپیت نسبت به پالم پیت
4. پوسیدگی پالم پیت بیشتر از کوکوپیت است
5. تبادل کاتیونی عناصر در کوکوپیت پس از سه مرحله استفاده از آن، به نصف کاهش می یابد و این آیتم درباره ی پالم پیت هنوز اثبات نشده
6. با آبگیری بسته های فشرده ی کوکوپیت، افزایش حجم پیدا می کند ولی پالم پیت به دلیل عدم فشردگی الیاف های آن (لااقل در ایران) از این خاصیت مستثنی است
7. بهای پالم پیت کمتر تحت تأثیر نوسان های ارزی قرار می گیرد و قیمت آن همیشه در مقایسه با کوکوپیت پایین تر است.

در راستای عدم حمایت از کالاهای بیگانگان و رونق بخشیدن به بخش کشاورزی و همچنین ایجاد اشتغال در این صنعت، بیایید از مراکز داخلی و از تولید کنندگان خود، خرید کنیم.

حمایت از کالای ایرانی یعنی:

• *    پشتیبانی از خانواده و اقوام خویش
• *    پایداری و عزّت نفس
• *    رونق اقتصادی و مقاومت در برابر نوسان های ارزی
• *    کاهش بیکاری (حتی اگر اندک باشد)
• *    سلامت و بهبود دین و فرهنگ
• *    …

منبع: دنیای سبز ما با کشاورزی

پلتفرم نوآوری باز کوشا شما را به چالش ایده پردازی در حوزه خودکفایی در کشت بافت نهال های وارداتی خرما دعوت می کند.